Het achterhuis van Anne Frank is meer dan een heilig boek over vermoorde onschuld, een getuigenis uit de Shoah die verplicht ontzag afdwingt en een onaantastbaar monument dat zijn belang er vooral aan lijkt te ontlenen dat het de herinnering aan een duistere episode in ons verleden levend houdt. Door het boek zo te benaderen doe je de auteur te kort. Zij schrijft over zaken die veel universeler zijn dan het particuliere belang van de historische context die haar werk volledig heeft overschaduwd. Ondanks de onmenselijke omstandigheden waarin zij het heeft geschreven, stink haar boek naar mens. Het is de getuigenis van een jonge vrouw met ontluikende gevoelens die uiterst ongemakkelijk zijn in de vreemde situatie waarin zij zich bevindt. Het is het verslag van een bizar experiment, waarbij mensen jaren worden opgesloten in één ruimte en nauwelijks contact hebben met de buitenwereld waarvan zij slechts weten dat die hen uiterst vijandig is gezind. Het achterhuis dat Anne Frank in haar boek beschrijft, is een claustrofobisch laboratorium van emoties, angsten, vijandigheden, hoop en wanhoop, die in hun onmenselijke uitvergroting maar al te menselijk zijn.

Nu de beperkingen die het auteursrecht oplegt zeventig jaar na de dood van de auteur zijn vervallen, is de tijd rijp voor een vrije toneelbewerking van het verhaal dat Anne Frank zelf heeft opgeschreven, een interpretatie van de openhartigste versie van haar dagboek, waarin dit menselijke aspect op de voorgrond wordt geplaatst. Deze voorstelling biedt een intieme en beklijvende enscenering van de claustrofobische miniatuursamenleving in het achterhuis. Deze fictieve voorstelling zoekt de ambiguïteit en de ongemakkelijkheid op van de onderlinge relaties van de slachtoffers, die in hun verhoudingen tot elkaar in een extreme situatie ook op een bepaalde manier daders kunnen worden. Daar zit het werkelijke drama van het achterhuis. Dat wil deze voorstelling zichtbaar, hoorbaar en voelbaar maken. En dit ongemak wordt onderzocht vanuit het ongemakkelijke perspectief van een meisje dat ondanks alles vrouw wordt. Dit is de benadering die Anne Frank recht doet.

Première: 11 november 2017, Stadsschouwburg Haarlem, Haarlem.

Acteurs: Anne van der Burg, Hajo Bruins, Oda Spelbos, Raymonde de Kuyper, Cees Geel, Marie Louise Stheins, Michiel Nooter, Joost Koning en Amarenske Haitsma.

Regie: Johan Doesburg.

Gezelschap: Hummelinck Stuurman Theaterproducties.